LIVA Informatie miskraam

Wat als een miskraam is vastgesteld?

Je kunt zelf niets doen om te voorkomen dat een miskraam optreedt. Er is dan ook geen behandeling mogelijk indien eenmaal is vastgesteld dat de zwangerschap zich niet normaal ontwikkelt. Je kunt kiezen tussen afwachten op het spontane beloop of het laten weghalen van het zwangerschapsweefsel door middel van een curettage. Ook bestaat de mogelijkheid door middel van tabletten de baarmoeder te stimuleren om het zwangerschapsweefsel uit te drijven. Meestal leidt dit tot een complete miskraam, echter soms is daarna nog een curettage noodzakelijk.

Afwachten

Een miskraam begint vaak met een beetje bloedverlies. Geleidelijk ontstaat een krampende pijn in de onderbuik en neemt het bloedverlies toe, zoals bij een ruime menstruatie. Tussen het eerste bloedverlies en het op gang komen van de miskraam kan een aantal dagen zitten, maar soms ook een aantal weken. Bij de miskraam wordt de vruchtzak uit de baarmoeder gedreven. Hierna verdwijnt de pijn vrijwel direct. Het bloedverlies wordt langzaam minder. Bij pijn kan je paracetamol en/of naproxen gebruiken.

Voordeel van afwachten

Sommige vrouwen geven de voorkeur aan afwachten omdat een spontane miskraam een meer natuurlijk verloop is. Het verdriet kan thuis beleefd worden en eventuele complicaties van een curettage worden vermeden.

Nadeel van afwachten

Als je besluit om een spontane miskraam af te wachten is het verstandig te bedenken hoe lang je wilt afwachten en om dit met de verloskundige of arts te bespreken. Afwachten kan medisch gezien geen kwaad en heeft geen gevolgen voor een nieuwe zwangerschap. Wel kan het emotioneel zwaar zijn. Ook kan door ruim bloedverlies, pijn of door een incomplete miskraam later alsnog een curettage nodig zijn. Zwangerschapsverschijnselen kunnen blijven bestaan zolang er zwangerschapsweefsel in de baarmoeder aanwezig is.

Curettage

Bij een curettage verwijdert de gynaecoloog met een dun buisje (curette) via de schede en de baarmoedermond het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. Dit kan onder algehele narcose plaatsvinden of onder lokale verdoving, afhankelijk van het ziekenhuis.

Voordelen van curettage

Minder onzekerheid dan bij afwachten en minder verstoring van het normale leven.

Nadelen van curettage

Een curettage is een medische ingreep. Een zeldzaam voorkomende complicatie is het syndroom van Asherman. Hierbij ontstaan verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder. Deze kunnen een nadelige invloed hebben op de vruchtbaarheid na de ingreep. Ook moeten deze verklevingen door middel van een operatie in een later stadium worden verwijderd.

Een enkele keer treedt er een perforatie op. De curette gaat door de wand van de baarmoeder. Meestal heeft dit geen gevolgen, maar soms is het verstandig een extra nacht in het ziekenhuis te blijven. Vaak krijg je antibiotica.

Een andere complicatie is een incomplete curettage waarbij een rest van de miskraam achterblijft. Dit gedeelte kan er alsnog spontaan uit komen, maar het kan ook nodig zijn hiervoor een tweede ingreep te moeten ondergaan.

Medicamenteuze behandeling van de miskraam

Hierbij wordt de miskraam op gang gebracht met behulp van vaginaal ingebrachte tabletten misoprostol (Cytotec). Je brengt zelf de tabletten diep in de schede in en wacht vervolgens het effect af. Dat kan enige tijd duren. Bij veel vrouwen ontstaan na enkele uren baarmoederkrampen en bloedverlies. Als de miskraam doorzet, neemt de krampende pijn toe en ook het bloedverlies. Dit is vaak ruimer dan bij een normale menstruatie. Je kunt hierbij ook bloedstolsels verliezen en soms is het vruchtzakje herkenbaar. Je kunt de behandeling na 24 uur herhalen als er geen krampen of bloedverlies is opgetreden. Indien er 24 uur na de tweede gift Misoprostol nog geen effect merkbaar is, kan je contact opnemen met de polikliniek voor een afspraak om het verdere beleid te bepalen.

Misoprostol is niet geregistreerd voor de behandeling van een miskraam. Er is echter veel wetenschappelijk bewijs dat dit medicijn veilig en effectief is. Het wordt voor dit doel inmiddels in vele ziekenhuizen gebruikt.

Bij ongeveer 8 op de 10 vrouwen lukt het om op deze manier een complete miskraam op te wekken. In enkele gevallen is toch een vacuümcurettage nodig omdat de tabletten niet gewerkt hebben of omdat de miskraam niet compleet was.

De bijwerkingen vallen meestal mee. Je kunt last krijgen van misselijkheid en diarree. Net als bij een spontane miskraam kan je bij pijn paracetamol en/of naproxen gebruiken.

Na de behandeling vindt nog een controle plaats op de polikliniek gynaecologie.

Wanneer moet je bij/na een spontane miskraam of curettage medische hulp inroepen?

Het is verstandig om in de volgende situaties een arts of de verloskundige te waarschuwen:

• Bij hevig bloedverlies, langdurig of meer dan een ruime menstruatie. Zeker bij klachten van sterretjes zien of flauwvallen, moet je medische hulp inroepen.
• Bij aanhoudende klachten. Als je krampende pijn en/of hevig bloedverlies blijft houden dan kan dit wijzen op een niet complete miskraam. Er is dan nog een rest van de zwangerschap in de baarmoeder aanwezig. Een (nieuwe) curettage kan dan nodig zijn.
• Bij koorts: een temperatuur van 38 graden Celsius of hoger kan wijzen op een ontsteking in de baarmoeder, die eventueel behandeld moet worden met antibiotica.
• Bij ongerustheid.

Belangrijke telefoonnummers

Dienstdoende verloskundige LIVA 071-204 0467

Herstel

Lichamelijk herstel

Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal vlot. Gedurende 1 tot 6 weken kan je wat bloedverlies en bruinige afscheiding hebben. Het is verstandig met seksueel contact te wachten tot het bloedverlies voorbij is. Het zwanger worden op zich wordt door een miskraam niet bemoeilijkt en medisch gezien is het niet nodig te wachten met een nieuwe zwangerschap. De eerstvolgende menstruatie treedt na ongeveer 4 tot 6 weken op.

Emotioneel herstel

Na een miskraam kan je een moeilijke tijd hebben. Verdriet, schuldgevoelens, ongeloof, boosheid en een gevoel van leegte zijn veel voorkomende emoties. Het is moeilijk aan te geven hoeveel tijd hiervoor nodig is. Schuldgevoelens zijn bijna nooit terecht. Het is verstandig te praten over je gevoelens met je partner, familie, vrienden of de (huis)arts.

Veel vrouwen vinden het fijn om met iemand te praten zodat ze het verlies goed kunnen verwerken. Onze vrouwencoaches van LIVA zijn hierin gespecialiseerd en staan voor je klaar. 

Een volgende zwangerschap

Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed, ook bij vrouwen die meer dan één miskraam hebben doorgemaakt. Als je opnieuw zwanger wilt worden, is het verstandig zo gezond mogelijk te leven. Dat betekent gezond en gevarieerd eten, geen overmatig alcoholgebruik, niet roken en geen medicijnen innemen zonder overleg. Een miskraam met zekerheid voorkomen is echter niet mogelijk, ook als je je aan deze regels houdt. Voor elke vrouw die zwanger wil worden luidt het advies om dagelijks een tablet foliumzuur van 0,4 mg te slikken. Dit vermindert niet de kans op een miskraam, maar wel de kans op een baby met een open rug.

Hulporganisaties

Er bestaan geen landelijke hulporganisaties die zich speciaal richten op vrouwen die een miskraam doorgemaakt hebben. Niettemin kan een aantal plaatselijke “instanties” behulpzaam zijn bij het beantwoorden van vragen of bij het zoeken van hulp en steun in de woonomgeving.

Freya, patiëntenvereniging voor vruchtbaarheidsproblematiek
Postbus 476
6600 AL Wijchen
Tel./fax: (024) – 6451088
Website:  www.freya.nl

Freya is een landelijke patiëntenvereniging die vanuit ervaringsdeskundigheid een luisterend oor kan bieden en informatie kan verstrekken aan paren die ongewild kinderloos zijn. Freya kan ook bemiddelen bij lotgenotencontact voor problemen rond (herhaalde) miskramen.

FIOM, Stichting Ambulante FIOM
Landelijk Bureau Fiom
Kruisstraat 1
5211 DT ’s Hertogenbosch
Tel.: (088) –1264900
Website:  www.fiom.nl

Fiom is een landelijke instelling voor hulpverlening bij vragen op het terrein van zwangerschap en ouderschap met regionale vestigingen door het hele land. Behalve informatie biedt de stichting individuele hulp en organiseert zij groepsbijeenkomsten.

NVOG
De Nederlandse vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie is de wetenschappelijke beroepsvereniging voor gynaecologen. Op de website www.nvog.nl vindt u ook patiëntenvoorlichtingsbrochures.

Versie Juni 2015
Deze informatie is opgesteld door de werkgroep Integrale zorg Leiden.